داستان این تابلو
از سال 1399 توفیق داشتیم بخش‌هایی از وصیت نامه امیرالمومنین علیه‌السلام را در قابی کوچک میهمان منازل و دفاتر کاری شما نماییم. قاب‌های کوچکی که بخشی از یک تابلو بزرگ‌تر متشکل از 14 قطعه هستند و قرار است در کنار هم نقش اسلیمی علی (علیه‌السلام) را بر روی کاشی‌های ایرانی بازسازی نمایند. سه فراز ” وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْقُرْآنِ لَا یَسْبِقُکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ”، “وَ اللَّهَ اللَّهَ فِی الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِینِکُمْ” و “کُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً” را سال های پیش تقدیم حضور کرده ایم.
نکته هایی درباره کلیات این وصیت و اهمیت آن قابل بیان است. طبیعتا وصیت مکتوب یک نفر آن هم در آخرین لحظات زندگی، عصاره تجارب وی در طول عمرش است. اگر آن فرد، فردی فراتر از انسان های عادی باشد توجه به کلامش برای هر فرد صاحب اندیشه ای مهم خواهد بود. علی علیه السلام جدا از اینکه برای پیروانش یک الگو و امام بوده و هست، برای بسیاری از غیر پیروان و همکیشانش -و حتی دشمنانش- فردی بزرگ و قابل احترام بوده است. به اذعان دوست و دشمن، او نور چشم، معتمد و جانشین پیامبری بوده است که فارغ از هرگونه تعصبی و به تایید پژوهش های تاریخی انجام شده و گفته بسیاری از اندیشمندان بزرگ، تاثیرگذارترین بشر روی این زمین خاکی تا به امروز بوده است.
ساختار این وصیت بطور کلی به دو بخش تقسیم شده است. بخش اول خطاب به دو فرزند پسر ایشان می باشد و در فراز دوم علاوه بر این دو بزرگوار، سایر نزدیکان و هرکسی این متن به او برسد مخاطب قرار گرفته است. شاید این تفکیک به اقتضای شرایط زمان انشای وصیت بوده باشد. مثلا ابتدا دو فرزند ایشان کنارشان بوده اند و سپس دیگرانی به این جمع افزوده شده باشند. شاید از باب تاکید باشد، به این معنی که فراز دوم را مهم تر دانسته و توصیه کرده اند به دیگران هم گفته شود. شاید از باب بیان یک مقدمه و سپس شرح مقدمه باشد. شاید از باب وصیت خصوصی و وصیت عمومی باشد. شاید از باب توصیه فردی و بعد توصیه اجتماعی باشد. شاید هم بتوان گفت بخش اول خاص ولی یا سرپرست جامعه و بخش دوم مربوط به همه افراد از جمله پیروان جامعه باشد. به گمان ما و متناسب با درک و فهم امروزمان این دو برداشت آخر با محتوای فرازها تطابق بهتری دارد.
در این سال ها متناسب با هر کدام از این فرازها کتاب یا بخش هایی از کتب گلچینی را نیز همراه با تابلو پیش کش کرده ایم. با کلیک روی عکس هر تابلو می توانید متن مربوط به آن را ببینید. فرازهای دیگر این وصیت تاریخی ان‌شاءالله در مناسبت‌های مختلف تقدیم خواهد شد. (اگر مایل به دریافت تمام هدایای بعدی هستید لطفاً درخواست خود را به ایمیل info@iliatous.com) ارسال فرمائید تا در ارسال‌های بعدی شما را فراموش نکنیم!) امید است که در فاصله بین این مناسبت‌ها به توصیه حضرت توجه نموده و سعی کنیم اندکی سبک زندگی خود و اطرافیان خود را تغییر دهیم.
ابو محنف لوط ابن یحیی نقل می‌کند: هنگامی که امام (ع) ضربت خورد، پزشکان کوفه گرد آمدند، در بین آنان از همه ماهرتر «اثیر ابن عمرو» بود که جراحات را معالجه می‌کرد… او هنگامی که زخم را مشاهده کرد یک شش گوسفند گرم خواست، رگی از آن بیرون آورده در محل ضربت قرار داد آنگاه که بیرون آورد گفت یا علی وصیت‌های خود را بنما زیرا این ضربت به مغز رسیده و معالجه مؤثر نمی‌افتد در اینجا امام کاغذ و دواتی خواست و این وصیت را نمود. این وصیت را عده زیادی از محدثان و مورخان از جمله سجستانی، طبری، زجاجی، کلینی، مسعودی، این شعبه، صدوق و سید رضی نقل کرده‌اند که نقل سیدرضی و کلینی به‌شکل زیر است:
أُوصِیکُمَا
- بِتَقْوَی اللهِ، وَ أنْ لاَ تَبْغِیَا الدُّنْیَا
- وَ إِنْ بَغَتْکُمَا وَ لاَ تَأْسَفَا عَلَی شَیْءٍ مِنْهَا زُوِیَ عَنْکُمَا،
- وَ قولا بِالْحَقِّ، وَ اعْمَلاَ لِلاَجْرِ،
- وَکُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً، وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً.
أُوصِیکُمَا، وَ جَمِیعَ وَلَدِی وَ أَهْلِی وَ مَنْ بَلَغَهُ کِتَابِی،
- بِتَقْوَی اللهِ، وَ نَظْمِ أَمْرِکُمْ،
- وَ صَلاَحِ ذَاتِ بَیْنِکُمْ، فَإِنِّی سَمِعْتُ جَدَّکُمَا یَقُولُ: صَلاَحُ ذَاتِ الْبَیْنِ أَفْضَلُ مِنْ عَامَّةِ الصَّلاَةِالصِّیَامِ.
- اللهَ اللهَ فِی الاَیتَامِ، فَلاَ تُغِبُّواأَفْوَاهَهُمْ، وَلاَ یَضِیعُوا بِحَضْرَتِکُمْ.
- وَ اللهَ اللهَ فِی جِیرَانِکُمْ، فَإِنَّهُمْ وَصِیَّةُ نَبِیِّکُمْ، مَا زَالَ یُوصِی بِهِمْ حَتَّی ظَنَنَّا أَنَّهُ سَیُوَرِّثُهُمْ
- وَ اللهَ اللهَ فِی الْقُرْآنِ، لاَ یَسْبِقْکُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَیْرُکُمْ.
- وَ اللهَ اللهَ فِی الصَّلاَةِ، فَإِنَّهَا عَمُودُ دِینِکُمْ.
- وَ اللهَ اللهَ فِی بَیْتِ رَبِّکُمْ، لاَ تُخْلُوهُ مَا بَقِیتُمْ، فَإِنَّهُ إِنْ تُرِکَ لَمْ تُنَاظَرُوا
- وَ اللهَ اللهَ فِی الْجِهَادِ بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ وَ أَلْسِنَتِکُمْ فِی سَبِیلِ اللهِ.
- وَ عَلَیْکُمْ بِالتَّوَاصُلِ وَالتَّبَاذُلِ وَ إِیَّاکُمْ وَ التَّدَابُرَ وَالتَّقَاطُعَ.
- لاَ تَتْرُکُوا الاَمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیَ عَنِ الْمُنْکَرِ، فَیُولّی عَلَیْکُمْ أَشْرَارُکُمْ، ثُمَّ تَدْعُونَ فَلاَ یُسْتَجَابُ لَکُمْ.